Étincelles door Princesse Mary Despina Karadja — maart 1891—januari 1892 — uitgegeven in 1892 te Den Haag

L'ambition, c'est la locomotive qui fait avancer l'humanité.

Beaucoup de choses valent la peine d'être dites; peu, celle d'être répétées.

Les flatteurs ont pour ancêtre le serpent du Paradis.

Souvent ce n'est pas notre faute, si nous nous faisons des ennemis; mais c'est toujours notre faute, si nous ne nous faisons poin d'amis.

La mauvaise musique est agressive; la mauvaise peinture est inoffensive.

Dites une chose spirituelle devant vingt personnes: une se la rapellera peut-être le lendemain. Dites une sottise devant une personne: vingt s'en souviendront l'année suivante.

* * * * *

Internationaal
In de periode van maart 1891 tot en met januari 1892 heeft de van oorsprong Zweedse prinses Mary Despina in het Turkse gezantschap te Den Haag driehonderd drieëndertig Franse aforismen geschreven, die op 16 februari van laatstgenoemd jaar in Londen werden gedrukt voor een Haagse firma, Belinfante Frères. De oplage zal niet vele duizenden exemplaren hebben bedragen, aangezien elk exemplaar de handtekening van de auteur draagt.


Door de naam van de auteur via Internet op te vragen, komt er niet veel los over haar strikt persoonlijke data. Wel wordt aangegeven dat ze omstreeks 1935 is gestorven. Verder is bekend dat ze lid was van de Zweedse koninklijke familie, maar dat ze lange tijd in Engeland heeft doorgebracht. Ze was de dochter van een vooraanstaande gezant van het Ottomaanse Rijk met basis in Londen. Prinses Mary Despina heeft geruime tijd in de Britse hoofdstad geleefd en later in Sussex. Tevens is tot de verzamelaars van gegevens doorgedrongen dat ze diverse boeken heeft geschreven, vooral in het Engels. Over haar Franse aforismen wordt niet gerept, evenmin als over de in het bewuste boek, Étincelles, genoemde periode die ze te Den Haag heeft doorgebracht en die het opvallende aantal aforismen heeft opgeleverd.
Prinses Karadja schreef ook gedichten en andersoortige literatuur met mystieke thema's. In januari 1912 werd de Universal Gnostic Alliance opgericht, waarvan zij voorzitter werd. De instelling propageerde de Gnosis — The Great Spiritual Laws which rule the Universe, and thus promte the spiritual evolution of the human race". Wat daarvan in de loop van de twintigste eeuw, doorgaand tot in de huidige tijd, is terechtgekomen, kunnen we elk uur van de dag via de elektronische nieuwsmedia lezen en via de beeldmedia zien.
Zulks doet vanzelfsprekend niets af aan de eventuele kwaliteit van de spirituele of heel praktische gedachten, die zijn verwoord in de Étincelles. Sommige daarvan zijn weliswaar huis-, tuin- en keukenwijsheden, andere daarentegen doordachte uitingen. Gezien de tijd waarin deze aforismen aan het papier zijn toevertrouwd, zal het niet al te veel verbazing wekken dat deze adellijke (toen jonge)dame nog niet geheel was geëmancipeerd, heteen blijkt uit een opmerking over het behagen van de mannelijke partner. Maar sedertdien is er immers meer dan een eeuw verstreken.
Het boekje met Étincelles is hier en daar nog wel antiquarisch te verkrijgen, oveigens voor zeer uiteenlopende prijzen. Ook haar mstieke drama Koning Salomo uit 1912 is nog bij diverse boekenzaken te bestellen. De prijzen daarvan vertonen een nog veel grotere discrepantie. Voorts is Towards the Light uit 1909 ook nog via internet te verkrijgen. Haar Esoteric Meaning of the Seven Sacraments uit 1910 ben ik echter niet tegengekomen.
____________
Afbeeldingen
1. Tekening uit het boek Étincelles.
2. Handtekening van Mary Princesse Karadja.
3. Tekst — étincelles nrs. 134-135-136 — en tekening, die samen een pagina van het boekje vullen.
4. Étincelle nr. 9 met illustratie.